Kolesterol sıkça duyduğumuz ancak genellikle tam anlamadığımız bir kavramdır. İyi ve kötü kolesterol arasındaki farklar nelerdir? Kolesterol seviyelerini yüksek tutan ya da düşüren etkenler nelerdir? Kolesterol gerçekten bu kadar zararlı mı? İşte tüm bu soruların yanıtları ve daha fazlası bu yazıda.
Kolesterol Nedir?
Kolesterol, vücudumuzun her hücresinde bulunan yağ benzeri bir maddedir. Karaciğer tarafından üretilir ve hayati öneme sahiptir. Vücut kolesterolü, hücre zarlarının oluşumu, hormonların üretimi ve D vitamini sentezi gibi önemli fonksiyonlar için kullanır.
Kolesterol iki tür lipoprotein aracılığıyla taşınır:
- LDL (Düşük Yoğunluklu Lipoprotein): “Kötü kolesterol” olarak bilinir. Kandaki fazla LDL, atardamarlarda birikerek plak oluşturabilir ve damar sertliğine (ateroskleroz) yol açabilir.
- HDL (Yüksek Yoğunluklu Lipoprotein): “İyi kolesterol” olarak bilinir. Fazla kolesterolü karaciğere taşıyarak vücuttan atılmasını sağlar.
Kolesterol Seviyeleri Nasıl Ölçülür?
Kolesterol seviyeleri kan testi ile ölçülür. Genel olarak, aşağıdaki değerler önem taşır:
- Toplam Kolesterol: 200 mg/dL altı normal, 200-239 mg/dL sınırda yüksek, 240 mg/dL ve üstü yüksektir.
- LDL Kolesterol: 100 mg/dL altı ideal, 130-159 mg/dL sınırda yüksek, 160 mg/dL ve üstü yüksektir.
- HDL Kolesterol: 60 mg/dL ve üstü iyi, 40 mg/dL altı risklidir.
- Trigliserit: 150 mg/dL altı normal, 150-199 mg/dL sınırda yüksek, 200 mg/dL ve üstü yüksektir.
Kolesterol Neden Yükseltir?
Kolesterol seviyelerini etkileyen çeşitli faktörler vardır:
1. Beslenme Alışkanlıkları
Doymuş yağ ve trans yağ açısından zengin yiyecekler, kolesterol seviyelerini yükseltebilir. Fast food, ışlenmiş gıdalar ve tam yağlı süt ürünleri bu gruba girer.
2. Genetik Faktörler
Ailede yüksek kolesterol öyküsü varsa, kişinin de yüksek kolesterol riskinin artması olasıdır.
3. Yaş ve Cinsiyet
Yaş ilerledikçe kolesterol seviyeleri yükselebilir. Erkeklerde 50 yaşından sonra, kadınlarda ise menopoza girdikten sonra kolesterol seviyeleri artış gösterir.
4. Yaşam Tarzı
Hareketsiz bir yaşam tarzı, sigara kullanımı ve aşırı alkol tüketimi kolesterol seviyelerini yükseltebilir.
Yüksek Kolesterolün Sağlığa Etkileri Nelerdir?
Yüksek kolesterolü kontrol altına almamak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir:
- Koroner Arter Hastalığı: Kalbi besleyen damarların tıkanması sonucu kalp krizine neden olabilir.
- Felç: Beyni besleyen damarlardaki tıkanmalar felce yol açabilir.
- Yüksek Tansiyon: Damarların sertleşmesi tansiyonu yükseltebilir.
- Periferik Arter Hastalığı: Bacakları besleyen damarların daralması sonucu yürüyüş zorluğu oluşur.
Yorumlar kapalı.