Kaynak: www.hurriyet.com.tr
TÜRKİYE’YE GÖRE SURİYE İLE SÜREÇ NASIL YÜRÜMELİ?
Bir yanda terör örgütü ve çeşitli farklı grupların yerleşmesi ile oluşan Suriye’deki parçalanmış yapı diğer yanda son dönemde İsrail’in Suriye’ye yönelik saldırılarının artması, “Türkiye-Suriye normalleşmesi nasıl bir yöntemle olur?” sorusunu beraberinde getiriyor. En son Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Hürriyet gazetesine “temaslar için aktif bir şekilde devreye gireceklerinin” mesajını verse de Suriye’de istikrarın sağlanması konusunda Türkiye’nin yönteminin ne olduğunu Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Londra-Ankara hattında konuştuk. Fidan, Astana süreci mutabakatları neticesinde rejim ile muhalefet arasında dondurulmuş bir savaş ortamı oluşturulduğuna dikkati çekerek, Ankara’nın bakış açısını ve yöntemini şöyle açıkladı:
‘REJİM VE MUHALİFLER SİYASAL ÇERÇEVE OLUŞTURMALI’
◊ “Türkiye, bu çatışmasızlık ortamında rejimin ve muhaliflerin üzerinde anlaşabilecekleri bir siyasal çerçeveyi oluşturmalarını görmek istiyor.
◊ Rejimin, muhaliflerle birlikte halkına güvenli ve istikrarlı bir ortam sağlaması önemli.
‘TEMAS VE KONUŞMA AYRIDIR. KONUŞMA MUHALİFLERLE OLMALI’
◊ Temas ve konuşma ayrı yöntemlerdir.
◊ Suriye açısından, sahici bir konuşma Suriyeli muhaliflerle olmalı. Bizim temennimiz, Esad’ın kendi muhalefeti ile anlaşması.
◊ Ancak anladığımız kadarıyla kendisi ve ortakları, muhalefetle anlaşmaya ve büyük bir normalleşmeye hazır değil.
◊ Şu an itibarıyla, Esad ve ortakları belli sorunları çözmeye pek hazır görünmüyorlar.
◊ İsrail’in Suriye’ye saldırıları artıyor.
◊ Terör örgütü ve diğer unsurların bu kaos ortamından istifade etmeye kalkması, Suriye’yi daha büyük bir istikrarsızlığa sürükleyebilir. Bunu kimse istemez.”
TERÖR ÖRGÜTÜYLE İLGİLİ ABD GÖRÜŞMELERİ
Kısacası Ankara’ya göre rejim ve muhalefetin uzlaşması daha önemli hale geldi. Konu PYD/YPG/PKK terör örgütü ile mücadele olunca bir diğer aktör ise ABD.
◊ “Bizim için hassasiyet taşıyan ana husus, Suriye topraklarının üçte birini ABD desteğiyle işgal eden PKK/YPG terör örgütünün bölgeden temizlenmesidir.
◊ Biz her görüşmemizde Amerikalı muhataplarımıza Suriye’de terör örgütü ile yaptıkları işbirliğini bitirmeleri gerektiğini hatırlatıyoruz.
◊ Bunu karşılıklı görüşüyor hale gelmemiz, nispi de olsa bir mesafe alındığının göstergesi olarak yorumlanabilir.”
İSRAİL’İN YAYILMA STRATEJİSİ VE BÖLGEDEKİ SON DURUM
Gözler bir yanda ABD seçimlerindeyken, İsrail Başbakanı Netanyahu’nun bölgede geniş bir alana saldırılarını artırıyor olmasını da konuştuk. Dışişleri Bakanı Fidan son durumu madde madde anlattı, öngörülerini şöyle paylaştı:
‘NETANYAHU YENİ ŞARTLARLA ATEŞKES MASASINI OYALAMAKTA’
◊ “Netanyahu her defasında masaya yeni şartlar koyuyor. Bu da kafasındaki askeri hedeflere varabilmek için müzakereleri zaman kazanma aracı olarak kullandığını gösteriyor. Biz başından beri ateşkesi kuvvetli şekilde desteklemekle beraber görüştüğümüz taraflara, Netanyahu’nun zaman kazanmak için ateşkes masasını oyalamakta olduğunu söylüyorduk.
◊ Gelinen aşamada, ateşkes müzakerelerinde bir hareketlenme olduğunu görüyoruz. Ancak HAMAS bakımından burada önemli olan, İsrail’in eylemlerini geri dönüşü olmaksızın değiştirecek bir süreci mümkün kılabilecek şekilde ateşkese varılmasıdır.
‘İSRAİL’İN AÇLIĞI SİLAH OLARAK KULLANMA BARBARLIĞI ENGELLENMELİ’
◊ HAMAS ile yaptığımız son görüşmede sahadaki gelişmeler, ateşkes, insani yardım ihtiyacı ve Filistinliler arası uzlaşı süreci konularını ele aldık.
◊ Uluslararası toplum, İsrail’in açlığı silah olarak kullanma barbarlığını sürdürmesini engellemeli.
‘ABD SEÇİM SONUÇLARINA GÖRE NETANYAHU’NUN YAYILMACILIK STRATEJİSİ ARTABİLİR’
◊ ABD seçimlerinden çıkacak sonuçlara göre Netanyahu’nun bölgedeki yayılmacılık stratejisi artabilir.
◊ İsrail’in temel hedefi esasen Filistinlileri Gazze’den Mısır’a, Batı Şeria’dan Ürdün’e sürmektir. Bu senaryo bölgeyi daha da büyük bir istikrarsızlık içine sürükleyecektir.
◊ İsrail, ABD seçimlerinden sonra askeri misilleme ile yetinmek istemeyebilir.
◊ Netanyahu, İran’ın nükleer kabiliyetlerini ortadan kaldırma yönünde adımlar atabilir. Böyle bir durum ortaya çıkarsa, çatışmanın başka ülkelere sıçrama ihtimali de artar.
‘İRAN-İSRAİL GERİLİMİNDE TÜRKİYE’NİN ÖNLEYİCİ ROLÜ’
◊ Türkiye, bölgede gerilimin tırmanmasını istemiyor.
◊ Bu İran-İsrail arasındaki gerilim için de geçerli. Biz süreç içerisinde ABD kanalıyla İsrail’e doğrudan yaptığımız görüşmelerde ise İran’a gerekli mesajları iletmek suretiyle gerginliğin daha fazla tırmanmaması için üzerimize düşeni yaptık.”
‘FETÖ ÇÖKÜŞ SÜRECİNE GİRDİ’
FETÖ terör örgütü ile yıllarca mücadele eden bir isim Hakan Fidan. Elebaşı Gülen’in ölümünün ardından dikkat çeken değerlendirmeler yaptı:
◊ Örgütün artık çöküş sürecine girdiğini düşünüyorum.
◊ Örgüt, Türkiye’nin yanı sıra birçok ülkede faaliyet yürütme potansiyelini yitirdi. Yeni taban kazanamazlar.
‘ABD ÖRGÜT ÜYELERİNİ İADE ETMELİ’
◊ ABD oradaki örgüt elemanlarını iade etmeli.
◊ Blinken’a da ABD topraklarında gerekli kanunların da devreye sokularak örgütün Türkiye aleyhine çalışmalarının önlenmesi gerektiğini söyledim.
◊ Terör örgütünün elebaşının ölmesiyle artık bir devrin sona erdiği söylenebilir.
İNGİLTERE İLE GÖRÜŞMELER BAŞLIYOR
– Brexit sonrası İngiltere ile ikili ilişkiler yeni bir çerçeveye oturtuluyor. Hakan Fidan İngiltere ile serbest ticaret anlaşmasının güncellenmesi görüşmelerinin başlatılması kararı alındığını açıkladı. İki ülke arasında hedef aynı zamanda ilişkileri derinleştirmek, savunma sanayi alanında da ortak çalışmalar yapmak.
BRICS ZİRVESİ
Kazan’daki zirvede, yeni üyeliklerle ilgili bir açıklama ya da bir davet olmadığını açıklayan Dışişleri Bakanı
şöyle devam etti:
◊ Kurumsal bir yapısı olmayan BRICS, bu konuda nasıl ilerleyeceğini henüz netleştirmiş değil.
◊ Yeni üyeler alarak genişleyecek mi? Yoksa ortak üye şeklinde farklı bir yöntem mi benimseyecekler? Bunu önümüzdeki süreçte göreceğiz.
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI: FİDAN’DAN TARAFLARA ‘DOST ACI SÖYLER’ MESAJI
Rusya ve Ukrayna arasında ortak zemin arayışlarının devam etmekte olduğunu anlatan Hakan Fidan, iki tarafın da süreçten kaybeden olarak çıkmış görünmek istemediğini söyledi. “Dost acı söyler” dedi ve ekledi:
‘ADİL BİR ÇÖZÜM BULUNMALI’
◊ “Her iki tarafla da özel ilişkilerimiz var. Her iki tarafı da dinlemekten kaçınmıyoruz. Ancak dost acı söyler. Biz de bunu yapıyoruz.
◊ Savaşa Ukrayna’nın toprak bütünlüğü çerçevesinde adil bir çözüm bulunması lazım.
◊ Her iki taraftaki yorgunluk, 2025’te yeni bir durum ortaya çıkmasını sağlayabilir. Durumu göreceğiz.”
CİBUTİ’YE GİTTİ
– Bakan Fidan, Cibuti’de Afrika-Türkiye ortaklığı hakkında iki günlük konferansa katılacak. Bu, Ankara’dan Cibuti’ye ilk dışişleri bakanı düzeyindeki ziyaret olacak.
Yorumlar kapalı.